Vocab trong IELTS Writing - Nên dùng từ khó hay không?

Nhiều bạn đang ở ngưỡng cửa Writing 6.5, muốn lên 7.0+ đều đang vấp phải cái bậc thềm to tướng về mặt từ vựng. Các thông tin trên mạng, chuyền tai nhau etc. của dân học IELTS thường chia ra làm 2 hướng chính:

1) Phải "tàn phá" bài đó với 1 đống từ vựng. Càng nhiều từ ghê gớm, điểm càng cao!
2) Không cần viết quá nhiều từ vựng ghê gớm. Viết ít thôi, Simon cũng có viết từ gì khó quá đâu mà vẫn tự công nhận là band 9 đó thôi!


Vậy thì, liệu ta phải nghe theo ai cho phải?
Ta phân tích thử 2 quan điểm:

1) Phần nhiều các bạn theo trường phái "bombard từ vựng" thường hay mắc những lỗi sau:
+ Từ cổ lỗi thời/dùng trong văn chương; không phù hợp với tổng thể bài viết. Có lần mình đọc có 1 bạn dùng từ "bandits" để paraphrase cho những từ thuộc chủ đề tội phạm như "vandals" hay "thiefs". Tuy nhiên, từ này chủ yếu dùng để sử dụng để tả bọn "thảo khấu"; chủ yếu dùng trong văn chương hoặc game để chỉ bọn cướp đường.
+ Dùng từ quá kĩ thuật/chuyên ngành. Có lần mình gặp một bạn paraphrase cụm "Agree with" bằng "be in accordance with". Đây là một cách nói lố quá của agree; và nó thường chủ yếu dùng trong văn bản luật hay văn phong về world affairs hơn.

2) Các bạn tín đồ của Simon thường "cực đoan hóa" việc dùng từ vựng khó; qua đó tự hạn chế khả năng dùng từ của mình. KHÔNG CÓ bất kì thông tin nào CẤM bạn dùng từ khó, hoặc DÙNG TỪ KHÓ SẼ BỊ TRỪ ĐIỂM.

Câu trả lời cho vấn đề này không nằm ở 2 chữ "nhiều-ít" mà nằm ở 2 chữ "đúng-tự nhiên".
Trong band descriptor, ở mô tả band 7 Lexical Resource, có miêu tả đến 2 khái niệm cực kì quan trọng là STYLE và COLLOCATION.

1. STYLE là văn phong. Bạn HOÀN TOÀN CÓ THỂ dùng bất kì từ vựng KHÓ nào bạn từng học trong báo chí, bài Reading etc. nhưng phải thỏa mãn 2 điều kiện:
(1) Toàn bộ bài viết của bạn phải có một hệ từ vựng thống nhất. Bạn hoàn toàn có thể dùng nhiều idioms kiểu "there are two sides of a coin", "double-edged sword". Tuy nhiên,tổng thể bài viết của bạn cũng phải theo phong cách semi-informal đó (như phong cách báo chí ấy). Nói cách khác, ví dụ body 1 bạn viết toàn ngôn ngữ chính xác + học thuật trong khi body 2 lại toàn thành ngữ + xưng you + viết tắt thì bài viết này hoàn toàn không có STYLE đúng.
(2) Phải HIỂU THẬT RÕ từ đó. Chỉ hiểu nghĩa là không xong; bạn phải đọc rất nhiều ví dụ nữa. Có những cái mà từ điển không thể cung cấp cho bạn; chỉ có kinh nghiệm đọc nhiều ví dụ trong ngữ cảnh (contexts) mới giúp bạn xác định được từ đó đúng hay không.

2. COLLOCATION là tổ hợp từ tự nhiên. Dùng riêng lẻ từng từ "performance" hay "academic" thì có vẻ không có gì đặc biệt; nhưng tổ hợp "academic performance" là công thức tuyệt vời cho bất kì bài viết task 2 band 7.0+++ nào.

Trên kia là đôi dòng chia sẻ của mình. Chúc các bạn nào đang aim band 7+ có cách nhìn rõ hơn về tiêu chí Lexical Resource của IELTS.